Hiện nay, cuộc chiến tranh Nga - Ukraine đang bước vào giai đoạn bế tắc khi Nga chưa thể chiếm được một số thành phố chiến lược tại phía Đông và quân đội Ukraine đang phản công dữ dội tại một số chiến trường. Với mục đích hạn chế tối đa hậu quả mà chiến tranh gây ra, thời gian qua 2 bên đã đồng ý đàm phán nhiều Hiệp ước từ đó mở ra cơ hội kết thúc sớm chiến tranh. Mỹ và EU đã thông qua nhiều biện pháp trừng phạt nhằm cô lập nền kinh tế Nga và điều này khiến giá dầu thế giới tăng lên mức kỷ lục. Biến động giá dầu thế giới cũng gây ảnh hưởng lớn tới giá dầu Việt Nam khi giá dầu trong nước liên tục phải trải qua những phiên điều chỉnh tăng trong thời điểm này.
Chuỗi giá trị ngành Dầu khí Việt Nam
Chuỗi giá trị ngành dầu khí Việt Nam được chia thành 3 khâu chính là thượng nguồn, trung nguồn và hạ nguồn. Tất cả những Công ty tham gia vào chuỗi giá trị đều là các Công ty con và chịu sự kiểm soát của Tập đoàn Dầu Khí Việt Nam (PVN)
Thượng nguồn: Các Doanh nghiệp sẽ chịu trách nhiệm liên quan đến hoạt động khai thác và phụ trợ dầu thô tại các mỏ dầu như PVD, PVS..
Trung nguồn: Các Doanh nghiệp sẽ chế biến, lọc hóa dầu thô và khí đốt để tạo ra thành phẩm là các loại dầu tiêu dùng như Diesel, hay xăng RON 92, RON 95…Các doanh nghiệp tiêu biểu như: BSR, GAS…
Thượng nguồn: Đây ra là đầu mối đến thay người tiêu dùng, chịu trách nhiệm phân phối các loại dầu khí và thành phẩm ra thị trường với mạng lưới rộng khắp cả nước. Các Doanh nghiệp tiêu biểu: OIL, PLX..
Diễn biến giá dầu trong nước khi chiến tranh
Không nằm ngoài xu hướng tăng của giá dầu thế giới, giá xăng dầu Việt Nam đã trải qua 3 đợt điều chỉnh tăng giá từ khi chiến tranh xảy ra, trong đó có đợt tăng mạnh nhất lên đến 3000 VND (Tăng 12%) trong kì điều hành đầu tháng 3. Từ năm 2016 - nay, sản lượng khai thác dầu thô liên tục giảm do một số mỏ lớn như Bạch Hổ, Sư Tử Trắng… đã bị hết trữ lượng và chưa thể tìm kiếm nguồn cung mới. Hiện nay, lượng khai thác dầu thô chỉ chiếm khoảng 70% nhu cầu trong nước và áp lực cho quỹ Bình ổn giá xăng là rất lớn trong bối cảnh giá dầu thế giới tăng cao. Bộ Công Thương đã rút ngắn thời gian điều chỉnh giá xăng từ 15 ngày xuống còn 10 ngày, cùng với đó số dư tại Quỹ Bình ổn giá thấp kỷ lục vào tháng 2 đã cho thấy áp lực tăng giá xăng trong nước là rất cao.
Mới đây vào ngày 21/03, giá dầu có sự giảm nhẹ và đây là lần đầu tiên điều chỉnh giảm từ đầu năm 2022 do giá dầu thế giới giảm mạnh nhờ nhu cầu giảm đi đáng kể từ Trung Quốc. Nhưng hiện nay trong bối cảnh Quỹ Bình ổn giá tại một số Doanh nghiệp đã âm, Chính phủ đã có kế hoạch giảm thuế môi trường với dầu mỏ nhập khẩu nhằm bình ổn giá và giảm áp lực tài chính với các công ty sản xuất.
Giá dầu trong nước dự kiến khi được giảm thuế Môi trường
Với những nguy cơ về vấn đề lạm phát khi giá dầu - nguyên liệu đầu vào chính cho chuỗi sản xuất tăng mạnh dẫn tới quá trình hồi phục kinh tế khó khăn hơn cùng với đó việc Quỹ Bình ổn giá không thể giúp kiềm chế giá xăng trước áp lực thế giới. Chính phủ quyết định áp dụng Quy trình giảm thuế bắt đầu từ ngày 01/04 với mức giảm 2000 VNĐ với các mặt hàng xăng và 1000 VNĐ với các sản phẩm từ dầu. Dự kiến với những biện pháp trên, dự kiến giá dầu trong nước sẽ có thể giảm từ 5% tới 7% cho mỗi lít xăng, dầu. Trong trường hợp giá dầu thế giới tiếp tục neo cao, Chính phủ sẽ có thể giảm một số loại thuế như VAT, tiêu thụ đặc biệt… với mặt hàng này.
Như vậy, cuộc chiến tranh Nga - Ukraine đã gây ảnh hưởng lớn lên giá xăng trong nước trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu bị ảnh hưởng. Giá xăng có thể gây áp lực lên lạm phát quý 1 kéo theo quá trình phục hồi kinh tế khó khăn hơn. Nhưng với những biện pháp của Chính phủ giá xăng khó có thể tăng trên mức 30000 VNĐ/ lít nhờ một số loại thuế quan trọng đã được giảm trừ đáng kể.
=> Tham khảo: Nhận định thị trường chứng khoán tuần qua: Phân tích cổ phiếu - Nhóm ngành dầu khí